Legionella
Op 9 februari 2007 heeft de Vlaamse Regering het nieuwe legionellabesluit goedgekeurd. Dit nieuwe besluit vervangt het besluit van 11 juni 2004. De bedoeling van de wetgeving is de preventie van de veteranenziekte. Dit is een potentieel ernstige longontsteking die kan optreden door het inademen van kleine in de lucht zwevende waternevel besmet met legionellabacteriën.
Het nieuwe besluit werd op 4 mei 2007 gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en werd onmiddellijk van kracht.
Legionellabacteriën zijn kiemen die zich ontwikkelen in een waterige omgeving.
De groeicapaciteit van de bacteriën is temperatuursafhankelijk. Indien de watertemperatuur onder de 25°C blijft, overleven de kiemen, maar zal hun aantal weinig toenemen. De kiemen groeien goed bij een temperatuur tussen 25°C en 50°C, met een optimale groei rond 40°C.
Het is dus belangrijk om dit temperatuurbereik in waterige systemen te vermijden.
Bij temperaturen boven de 50°C zal de bacterie afsterven. Hoe hoger de temperatuur, hoe sneller ze afsterven.
Om de groei van de bacterie in watersystemen te beperken, worden een heel aantal eisen bepaald in het legionellabesluit.
Welke inrichtingen vallen onder de nieuwe legionellawetgeving?
Hoogrisico-inrichtingen zijn alle voor het publiek toegankelijke inrichtingen die gericht zijn op de behandeling, verzorging of huisvesting van gevoelige personen. Gevoelige personen zijn personen met ernstige immuunsuppressie, kanker, ernstig nierlijden, aids, diabetes of chronisch longlijden. Ook personen boven 65 jaar en rokers worden onder de gevoelige personen gerekend. Praktisch betekent dit dat alle ziekenhuizen, rust- en verzorgingstehuizen, rustoorden, serviceflats... onder deze wetgeving vallen.
Matigrisico-inrichtingen zijn alle voor het publiek toegankelijke inrichtingen met een collectieve warmwatervoorziening. De warmwatervoorziening moet potentieel betrekking hebben op 15 of meer personen per dag, met uitzondering van de werknemers die aanwezig zijn. Voor jeugdverblijfcentra met maximaal 14 personen overnachtingscapaciteit is het besluit dus niet van toepassing.
Het is een zeer ruime groep van inrichtingen waaronder volgende inrichtingen kunnen vallen: sporthallen (ook in scholen), hotels, jeugdverblijfcentra, zwembaden, gevangenissen, studentenhomes en inrichtingen voor de opvang of verzorging van mensen met een beperking.
Welke maatregelen moeten genomen worden?
Voor centra met een capaciteit tussen 15 en 40 personen wordt de wetgeving enigszins versoepeld. De boilers moeten op 60 °C worden gehouden en jaarlijks moet de watervoorziening worden onderhouden.
Nieuw is ook dat voor de matigrisico-inrichtingen een conformiteitsattest voor doe-het-zelvers bekomen kan worden bij de drinkwatermaatschappijen. In die gevallen moet dus niet noodzakelijk een erkend installateur aangesproken worden.
Bestaande installaties in grotere jeugdverblijfcentra (meer dan 40 personen) moeten niet noodzakelijk meer worden aangepast. Exploitanten van dergelijke inrichtingen zijn dus ook niet meer verplicht de 'structuur' van hun installatie voor een bepaalde datum aan te passen. Zij kunnen er voor kiezen om een aanvaardbaar (of eventueel hetzelfde) niveau van veiligheid te bereiken door een intensiever veiligheidsbeheer.
De noodzakelijke structurele en functionele preventiemaatregelen voor nieuwe installaties werden opgenomen in een 'best beschikbare technieken' studie (BBT). Deze (technische!) tekst kwam tot stand onder impuls van de Vlaamse overheid, in samenwerking tussen experten, sectoren en de overheid.
De Vlaamse overheid stelt een aantal fiches ter beschikking die de exploitanten moeten helpen bij het detecteren en saneren van potentiële probleempunten.
Een beheersplan en een risicoanalyse blijven wel verplicht voor alle inrichtingen en alle aerosolproducerende installaties (vanaf 41 personen). De te nemen maatregelen zijn afhankelijk van de individuele installatie en moeten beschreven worden in een op te maken risicoanalyse en beheersplan. Beheersplannen die opgesteld zijn ter uitvoering van het legionellabesluit van 2004 blijven geldig. Bij herziening van een beheersplan moet het beheersplan worden aangepast aan de bepalingen van het nieuwe besluit van 2007.
Voor de sanitaire installaties, de koeltorens en de klimaatregelingssystemen bestaat er een staalnameverplichting die verbonden is aan drempelwaarden en acties.
De meldingsplicht voor legionellagevoelige installaties wordt enkel opgelegd voor de uitbaters van koeltorens. Voor de andere inrichtingen wordt deze eis opgeheven. De melding dient voortaan te gebeuren aan de afdeling Toezicht Volksgezondheid en niet bij de gemeentelijke diensten.
Het toezicht op de naleving van het legionellabesluit wordt vanaf heden uitgevoerd door de afdeling Toezicht Volksgezondheid van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid.
