Duiding bij logiessubsidie 2024

Tot 21 juli kan de logiessubsidie 2024 worden aangevraagd bij Toerisme Vlaanderen. Er kan subsidie worden toegewezen voor de prioriteiten energiebesparing en brandveiligheid. Er wordt 1,75 miljoen euro gereserveerd voor jeugdtoerisme. Dat is een pak minder dan de voorbije jaren en sommige maximale subsidiepercentages gaan weer naar beneden. Hoe is het zo ver kunnen komen?

We duiken even in de recente geschiedenis. Sinds 2014 voorziet Toerisme Vlaanderen jaarlijks ongeveer 1,5 miljoen euro voor infrastructuursubsidies in jeugdverblijven. Een pak minder dan de budgetten die jaarlijks werden vrijgemaakt tussen 2004 en 2013. Het gevolg is dan ook dat regelmatig dossiers werden geweigerd wegens "te weinig budget". Vanaf 2017 wordt dit gedeeltelijk goedgemaakt door de sectorale subsidies van het Departement Cultuur, Jeugd en Media.

Zo gaat het ook bij de start van deze legislatuur en dan is er in 2020 corona. Minister van toerisme Demir vindt met Europese middelen uit het coronaherstelfonds 5 miljoen euro extra voor jeugdtoerisme. Deze worden gespreid over de jaren 2021, 2022 en 2023. Dit zorgt ervoor dat in 2021 geen enkele subsidieaanvraag moet geweigerd worden, al is de hoofdreden hiervoor dat uitbaters investeringen uitstellen in volle coronacrisis. In 2022 wordt er wel massaal subsidie aangevraagd en kan 3,5 miljoen euro worden toegezegd, maar voortaan wordt het budget verdeeld over alle ontvankelijke aanvragen en zakt het subsidiepercentage naar een schamele 23 %. Vanaf 2023 wordt de subsidie voor het eerst uitgekeerd via het nieuwe logiesdecreet. Belangrijkste wijziging is dat de subsidieerbare uitgaven beperkt worden tot duurzaamheid, energiebesparing en brandveiligheid. Uitbaters hebben slechts vier maanden tijd om zich op de nieuwe prioriteiten voor te bereiden en ook de verplichting om een brandweerverslag toe te voegen, zorgt voor minder aanvragen. Uiteindelijk kan slechts een slordige 2,3 miljoen euro van de voorziene 4 miljoen euro worden toegekend. Wel voor het eerst aan een verhoogd subsidiepercentage van 60 %.

De inkanteling in het logiesdecreet zorgt ook voor een nieuwe realiteit. Subsidiebesluiten worden nu ter advies voorgelegd aan het adviescomité toeristische logies. De verschillende logies zoals hotels, campings, vakantiewoningen en ook jeugdverblijven zijn hier vertegenwoordigd. We stellen vast dat het budget en de subsidiepercentages voor de jeugdverblijven tot misplaatste jaloezie leiden bij enkele andere partners. Dit leidt tot scherpe discussies. Niet iedereen om de tafel begrijpt (of wil begrijpen) dat de finaliteit van jeugdtoerisme niet kan vergeleken worden met die van het commercieel toerisme. Jeugdtoerisme werkt met lage prijzen en minimale marges om sociale doelstellingen te realiseren. Blijven investeren binnen dit kader is enkel mogelijk met een substantiële subsidie.

In 2024 vallen we sowieso terug op het oorspronkelijke jeugdtoerismebudget van 1,5 miljoen euro. Dit wordt nog aangevuld met een deel middelen uit het Vlaams Klimaatfonds, zodat we aan 1,75 miljoen euro komen. Eigenlijk hadden de jeugdverblijven recht op 1,86 miljoen euro, maar de 1,75 miljoen euro was het resultaat van een felbevochten compromis met de andere logies die aasden op de historische middelen van de jeugdverblijven.

Het adviescomité ging wel akkoord om de subsidiepercentages voor jeugdtoerisme te behouden op maximaal 60 %, waar het voor de andere logies maximaal 40 % is. Minister Demir week echter van het advies af, zonder enige uitleg. Voor energiebesparing zal de subsidie nu maximaal 40 % bedragen. Voor brandveiligheid is wel een subsidie tot 60 % mogelijk, al is het de vraag of het voorziene budget hiervoor toereikend zal zijn. Tot vandaag wil de minister geen duiding geven waarom deze beslissing werd genomen, wat we enorm betreuren.

Het is duidelijk: terwijl de eisen voor gebouwen toenemen en de bouwkosten omwille van inflatie stijgen, gaan de subsidies in dalende lijn. Dit is een volledig fout signaal en het zorgt voor onzekerheid over de toekomst in heel wat jeugdverblijven. Na de zomer zullen we vanuit CJT hierover een rondetafel organiseren, waar we verschillende partners zullen samenbrengen rond deze problematiek.