Ongedierte

Hoe hard je ook probeert, vroeg of laat wordt iedereen wel eens met het bezoek van ongewenste beestjes geconfronteerd. Er zijn dan ook heel wat verschillende soorten van ongedierte die in of rond je kamphuis kunnen rondzwerven. En hoewel de meeste van deze diertjes niet gevaarlijk zijn, worden ze toch als hinderlijk ervaren. HuisWerk zocht uit hoe we de ongewenste bezoekers (liefst op een milieuvriendelijke manier) kunnen weghouden of verwijderen. 

Preventie en bestrijding

De gemakkelijkste manier om ongedierte buiten te houden, is het inhuren van specialisten. Je vindt hen in de telefoongids. Zij zijn niet alleen de reddende engel bij ongewenst bezoek (bestrijding), maar beschikken ook over een heel gamma producten om ongedierte uit de buurt te houden (preventie). Hiervoor stellen de meeste ongediertebestrijders een onderhoudscontract voor. Op afgesproken tijdstippen komen ze langs met middelen die indringers helpen buiten te houden. Handig, maar er is aan hun dienst natuurlijk ook een prijskaartje verbonden. Een onderhoudscontract voor een middelgroot kamphuis zal toch al gauw enkele honderden euro’s kosten.
Bovendien moet je er ook steeds rekening mee houden dat er veel kinderen in je gebouw rondlopen. Wees dus heel voorzichtig met het strooien van vergif. 

De inschakeling van een gespecialiseerde firma leidt natuurlijk wel tot een snel en goed resultaat. Ze gebruiken immers speciale bestrijdingsmiddelen. Sommige van die middelen zijn ook beschikbaar voor eigen gebruik. Bij de aankoop en het gebruik van deze middelen moet je er wel op letten of het speciale registratienummer aanwezig is. Ook de naam van het product, concentratie en de werkzame stof moet op de verpakking staan. Helaas kleven aan deze bestrijdingmiddelen wel een aantal milieu- en gezondheidsbezwaren. Het gebruik en de productie van de meeste van deze middelen is milieuonvriendelijk en zorgt voor heel wat chemisch afval. In de mate van het mogelijke zet je deze middelen best in op momenten dat het kalm is in je centrum. Nog beter is natuurlijk om te kiezen vvoor een milieuvriendelijk alternatief. Deze kan je vinden op www.zonderisgezonder.be.

Zoals gezegd, sluipt er heel wat ongedierte rond. Om je er tegen te beschermen, moet je eerst weten welke beestjes je beter buiten houdt. Hieronder geven we alvast een selectie van ongedierte waarmee kamphuizen te maken kunnen krijgen. 

Onaangenaam, maar ongevaarlijk

Muggen
Ze houden je gasten soms nachtenlang wakker en bezorgen hen rode, jeukende bobbels, maar echt schadelijk zijn muggen niet. De grote langpootmug is zelfs een onschuldig insect. Het zijn enkel de kleine vrouwelijke muggen die ons lastigvallen. De beste manier om muggen buiten te houden, is gaas voor de ramen en deuren spannen. Muggen in huis kan je ook proberen buiten te krijgen door tocht te maken. Zorg er verder voor dat er geen waterplassen, zoals vijvers en verstopte dakgoten, in de buurt van ramen of deuren zijn, want daar ontwikkelen de muggenlarven zich.  Je kan ook boerenwormkruid, citroenmelisse en notenbladeren in en om het  huis plaatsen. Deze planten hebben een afwerende werking. Het aanbrengen van citronella-olie op lakens en kussens wordt afgeraden aangezien dit (matig) giftig zou zijn. 

Motten
Wie dekens en lakens in zijn kamphuis bewaart, moet motten uit de buurt proberen houden. Stop ze daarom in goed afgesloten koffers of kasten en plaats er sterk ruikende stoffen als lavendel, rozemarijn of tabak bij. Deze houden motten weg. Ook cederhouten schijven en zakjes met snippers cederhout kan je gebruiken om motten buiten te houden. Vermijd in elk geval mottenballen met het schadelijke paradichloorbenzeen.

Vliegen
Net als muggen zijn ook vliegen niet echt diertjes om schrik van te hebben. Het zijn nuttige afvalopruimers, maar net daardoor kunnen ze ook ziekten overbrengen. Probeer daarom afvalresten zo goed mogelijk weg te bergen. Vliegen kan je best buiten houden met horrengaas of vliegenramen. Een enkele vlieg kan je natuurlijk ook een fikse mep verkopen met een krant of vliegenmepper. Krijg je echt veel vliegen in huis, dan zijn er nog kleverige vliegenvangers en spuitbussen.

Mieren
Buiten vormen mieren zelden een probleem, maar vliegende mieren kunnen in de zomer en in de herfst wel voor hinder zorgen. Hen kan je te lijf gaan met de stofzuiger, vliegenmepper of speciale spuitbussen. Alternatieve bestrijdingsmiddelen voor vliegende mieren zijn er nog niet echt. Gewone, kruipende mieren die op hun zoektocht naar zoetigheid en afval hun weg naar binnen hebben gevonden, kan je bestrijden door huismiddeltjes zoals kaneel, citroensap, koper en zelfs waspoeder te leggen op de plaats waarlangs ze binnenkomen. Ook kokend water is heel effectief, net zoals de lokdoosjes die je in de winkel kan kopen. Bij het gebruik van deze doosjes is het belangrijk dat je de dode mieren laat liggen zodat de anderen ze kunnen meeslepen naar hun nest. Op die manier breng je het gif ook daar binnen.

Wespen en bijen
Wespen en bijen zijn in principe niet gevaarlijk voor de mensen, maar verdedigen zich wel wanneer ze zich bedreigd voelen. Bijen en wespen eten andere insecten, maar lusten ook graag zoetigheid. Dek etenswaren daarom af en ruim ze op. Binnenshuis is een enkele wesp of bij best te vangen onder een glas. Breng het, afgedekt met een stukje karton, naar buiten. Je kan ook een val maken van een jampotje met zoetigheid, met daarop een papieren trechter (of een doorgesneden petfles). Ook zijn er wespenvallen te koop waarin bier als lokstof wordt gebruikt. Bevindt er zich een nest in (de buurt van) je huis, laat het dan weghalen door professionele bestrijders. Vraag wel dat ze bestrijdingsmiddelen op basis van deltamethrin of tetramethrin gebruiken. Voor het verwijderen van een wespennest kan je beroep doen op de brandweer. Vermeld bij een oproep steeds dat het over een jeugdverblijfcentrum gaat waar kinderen aanwezig zijn. Dan wordt er doorgaans nog sneller ingegrepen, Stop in elk geval nooit zelf de opening van een wespennest dicht. De wespen komen er op een andere plek weer uit. Voor het verwijderen van een bijennest moet je beroep doen op een imker uit de buurt. Hen kan je vinden via de Koninklijke Vlaamse Imkerbond (www.konvib.be).

Mollen
Deze gravers komen vooral in een gezonde, humusrijke bodem voor en voeden zich met ander ongedierte. De “hopen” die ze maken, zijn echter minder aangenaam. Zelf vinden ze trillingen niet  echt leuk. Om mollen te vermijden of weg te jagen, maak je best gebruik van die kennis. Plaats lege flessen schuin in de grond, zodat de wind erin blaast. De mollen schrikken van het geluid van de fluitende wind in de fles en komen niet meer in de buurt. Ook omgekeerde plastic flessen of metalen plaatjes over een metalen staaf die in de grond steekt; veroorzaken geluiden en trillingen die de mollen afschrikken. Je kan ook kiezen voor de meer gesofisticeerde varianten die werken met ultrasone geluiden. Een andere mogelijkheid is het planten van keizerskroon en wolfsmelk. Als niets helpt, kan je overwegen een mollenklem te plaatsen of nog beter een mollenval waarin de mol levend wordt gevangen. 

Spinnen
In een doorsnee woning leven gemiddeld zo’n 2000 spinnen en dat is niet voor iedereen even leuk omdat sommige exemplaren er nogal angstaanjagend uitzien. Toch is bestrijden niet echt nodig. Spinnen zijn immers heel nuttige dieren en jagen op heel wat ander ongedierte dat in huis rondzwerft. Hou je ze toch liever buiten, probeer dan zoveel mogelijk spleten en kieren te dichten. Je kan ook speciale spinnenvallen kopen, maar omdat je meestal maar één enkel exemplaar ziet rondkruipen, probeer je ze beter te vangen onder een glas en ze daarna buiten te plaatsen. Durf je dat niet, dan blijft de stofzuiger of mepper een goed alternatief.

Geen tijd te verliezen

Kakkerlakken
Verlies geen tijd wanneer je een kakkerlak opmerkt in je kamphuis. Deze beestjes verspreiden zich namelijk heel snel en zijn moeilijk uit te schakelen. Berg meteen alle levensmiddelen op in glas of blik, maar denk niet dat je ze daarmee kan uithongeren. Kakkerlakken zijn immers alleseters. Een tijdelijke oplossing is het maken van een geïmproviseerde val door een groot blik met wat water neer te zetten. Plaats in het midden van dat schoteltje iets zoet en plaats een stuk karton als loopplank tegen het blik. Er zijn ook vallen te koop in de winkel. Meestal zal je echter niet anders kunnen dan specialisten in te schakelen (bijv. de gemeentelijke dienst die zich bezighoudt met bestrijding van ongedierte). Wanneer er een groep in je kamphuis verblijft, is dit laatste echt een noodzaak.

Bedwantsen
Deze beestjes zijn in de volksmond ook wel gekend als wandluizen, al klopt deze naam niet echt. De bedwantsen zijn vooral ’s nachts actief en voeden zich met bloed. Na het eten lijken ze op een levende druppel bloed. Zij verbergen zich bij voorkeur in de naden en kieren van bedden, in de zoom van linnengoed of matrassen, … Vandaar dus de naam bedwants. De beet van de bedwants zorgt in eerste instantie voor onaangename zwellingen, maar kan ook in mindere mate ziektes zoals gele koorts veroorzaken. Krijg je ze op bezoek, contacteer dan snel een gespecialiseerde firma, want ze verspreiden zich snel, ook via bijvoorbeeld bagage, en kunnen dus een ware plaag vormen. Meer info en tips kan je lezen in deze publicatie. 

Vlooien
Ook vlooien voeden zich vooral met bloed. Meestal van katten of honden, maar ze durven ook mensen bijten. Dat zorgt vooral voor huidirritatie. Op zich niet zo erg, maar vlooien planten zich heel snel voort en kunnen voor een ware invasie zorgen. Denk je te weten waar de broedhaard zich bevindt, dan kan je proberen die te vernietigen of te verwijderen.  Om vlooien te bestrijden, zijn er diverse sprays verkrijgbaar, maar het probleem is vaak zo groot dat het hele huis moet gedesinfecteerd worden. In dat geval wordt meestal beroep gedaan op een gespecialiseerde firma.

Luizen
Wie bedlinnen ter beschikking legt, loopt het risico luizen op te lopen. Het volstaat dat een kind met luizen in je bed slaapt om er een paar achter te laten. Indien binnen de 48 uur een kind van een andere groep hetzelfde, ongewassen, linnen of kussen gebruikt, loopt het veel kans als nieuwe voedingsbron gebruikt te worden door de achtergebleven luizen. Dit soort overdracht kan je makkelijk bestrijden. Was lakens en kussenslopen op minimum 50 of 60 graden. Dat moet volstaan om de luizen te doden. Je kan nieuwe groepen ook steeds nieuwe lakens en slopen geven en de oude een week lang niet gebruiken. Nog beter is 14 dagen niet te gebruiken. Luizenneten kunnen immers slechts 10 dagen overleven.

Houtwormen
Deze vorm van ongedierte is niet meteen storend voor de mens, maar kan wel ernstige schade aan je gebouw toebrengen. De larven van de houtkevers graven immers gangen in onbehandeld hout en dat kan de stabiliteit in het gedrang brengen. Onderhoud met verf, lak, boenwas of beits vormt de beste bescherming. Een mengsel van 4 delen was, 10 delen terpentijnolie en 4 delen cayennepeper kan dienen als bestrijdingsmiddel. Spuit het mengsel met een injectienaald in de gaatjes. En sluit de gaatjes daarna af met harde boenwas. Voor het behandelen van grote voorwerpen of een heel huis is professionele bestrijding nodig, hetzij met een warmtebehandeling, hetzij met bestrijdingsmiddelen. De minst schadelijke middelen zijn pyrethroïden als permethrin of deltamethrin. Na de behandeling moet je het huis 48 uur goed ventileren en mag niemand naar binnen. Laat nooit het zeer giftige lindaan of blauwzuur gebruiken.

Muizen en ratten
Deze twee knaagdieren duiken in de eerste plaats buiten op, maar kunnen ook hun weg naar binnen vinden. Vooral waar veel afval te vinden is, duiken ze op. Levensmiddelen goed afsluiten, alles net houden, een afgesloten afvalopslagplaats en vuilbakken met deksel voorzien, zijn noodzakelijk om de aanwezigheid van muizen en ratten te vermijden. Zorg er ook voor dat ze niet via kieren en scheuren in huis kunnen komen. Zijn ze toch binnengedrongen, koop dan vallen waarin de muis levend wordt gevangen en laat de muis daarna op een afgelegen plaats los in de natuur. Als je kiest voor vergif, kijk dan uit naar een soort waardoor muizen en ratten na het overlijden zeer snel gaan uitdrogen, zo vermijd je geurhinder van rottende kadavers. Als je dode dieren terugvindt, breng je deze best niet terug in de natuurlijke kringloop door ze weg te gooien of te begraven, je deponeert ze beter in de vuilnisbak. Ook de traditionele muizenval en iets grotere rattenval werken nog uitstekend, al zijn ze vrij wreed. Je moet er wel voor zorgen dat de klem van de val niet bevuild wordt met mensengeur. Wrijf daarom je handen in met aarde of draag handschoenen. Om muizen uit de buurt van je domein te houden, kan je flessen half in de grond ingraven. Deze flessen maken een vervelende fluittoon waar muizen niet van houden.

De processierups

Het aantal jeugdverblijven en kampeerterreinen dat in juni en juli moet strijden tegen de eikenprocessierups stijgt elk jaar. De rups is behaard en een deel van die beharing bestaat uit brandharen. Die brandharen dienen als natuurlijke verdediging en worden afgegeven in de lucht wanneer de rups verstoord wordt. Vervelend voor de verblijvende groepen want wie in contact komt met die brandharen, krijgt meestal hevig jeukende huidontstekingen.

Grosso modo zijn er twee bestrijdingsmiddelen: sproeien met een bacterie die de rupsen doodt en branden. Omdat sproeien ook andere (zinvolle) dieren doodt, geniet branden de voorkeur. Toch is dat niet altijd even evident want de nesten hangen hoog in de boom waardoor hulp van de brandweer soms noodzakelijk is.