Stijgende prijzen

Elk jaar wordt het leven duurder. De sterke inflatie in de loop van 2022, ligt voorlopig achter ons, maar of het nu gaat om energie, voeding, bouwmaterialen of lonen ... heel wat zaken zijn ook het voorbije jaar in prijs gestegen en dat heeft ook een weerslag op de prijzen in het jeugdtoerisme, zowel in volpension als in zelfkook. Hoe ga je hier als uitbater best mee om?

Vooreerst dit. We merken bij heel wat uitbaters schroom om de prijzen te laten stijgen, maar feit is dat in het jeugdtoerisme vaak al bodemprijzen worden gehanteerd, met heel beperkte marges. Dat heeft o.m. te maken met de sterke verwevenheid en onderling begrip tussen veel uitbaters en jeugdgroepen. En de bezorgdheid om zo weinig mogelijk kinderen en jongeren te hoeven uitsluiten omwille van financiële drempels. Het hanteren van lage prijzen is dus wel degelijk een troef in het jeugdtoerisme, maar mag geen doel op zich worden. Werken met verlies kan nooit de bedoeling zijn. Daarom kunnen we enkel aanbevelen om prijzen correct door te rekenen, ook al betekent dat momenteel dikwijls een flinke prijsstijging die de inflatie volgt. Dat is zuur voor jeugdgroepen en scholen, maar als we van het jeugdtoerisme een financieel onleefbare sector maken, zijn op middellange termijn de gevolgen veel groter voor hen.

In volpensionhuizen wordt een prijs inclusief energie en voeding gehanteerd en zijn er ook personeelskosten, in zelfkook wordt energie vaak apart aangerekend, bovenop de huurprijs, en wordt vooral gewerkt met vrijwilligers. Dit zijn uiteraard belangrijke verschillen, laat ons daarom volpension en zelfkook uit elkaar halen. Maar eerst iets over een nieuwe wetgevende term: de imprevisieleer.

Imprevisieleer

Volgens de imprevisieleer moeten of kunnen overeenkomsten worden gewijzigd of heronderhandeld indien zich sinds de contractsluiting nieuwe omstandigheden hebben voorgedaan die het aanvankelijk voorziene contractuele evenwicht ernstig wijzigen. Imprevisie of onvoorzienbaarheid wordt dan gedefinieerd als "een algemene wijziging van het evenwicht in de uitvoering van een overeenkomst ten gevolge van een wijziging van omstandigheden waarop de partijen geen vat hebben en die uitzonderlijk zijn". Imprevisie moet dus onderscheiden worden van overmacht: bij overmacht is het onmogelijk voor één van de partijen om het contract uit te voeren, bij imprevisie gaat het over ernstige moeilijkheden om de contractuele voorwaarden na te leven.

Deze regeling geldt voor elk contract dat vanaf 1 januari 2023 wordt afgesloten, tenzij in het contract wordt opgenomen dat de imprevisieleer niet van toepassing is op het contract. Maar er is weinig reden om zo'n clausule op te nemen.

Volpension

In volpension wordt doorgaans een prijs per persoon gehanteerd die alle kosten omvat. Bij onverwachte prijsstijgingen kan je je beroepen op de imprevisieleer (zie hierboven), maar wie transparant wil communiceren naar de klanten, kan in toekomstige contracten expliciet een clausule opnemen die prijsverhogingen mogelijk maakt, indien bepaalde kosten (energie, voeding, lonen ...) fel zijn gestegen. Je vindt een voorbeeld van formulering achteraan dit document. Opgelet: zomaar verwijzen naar de gezondheidsindex is juridisch grijze zone, omdat een volpensionprijs ook diensten omvat die verder gaan dan puur de verhuur van een accommodatie. Maar de kans dat klanten (en desgevallend rechtbank) hierover struikelen, is eerder klein.

Los daarvan kan het uiteraard helpen om zuinig om te gaan met energie, om voedselverspilling te vermijden, om personeel efficiënt in te zetten enz. Uitbater en groep kunnen hier samen afspraken over maken. Maar dat de prijzen die nu worden vastgelegd voor de komende jaren, een stuk hoger zullen uitvallen, is helaas onvermijdelijk. Die boodschap moeten we als sector ook durven brengen, CJT communiceerde daar in 2022 ook over in de media.

En wat met bestaande contracten, afgesloten voor 2022, toen er nog geen sprake was van de torenhoge inflatie? Eenzijdig wijzigen zonder prijsverhogingsclausule is niet mogelijk (want de imprevisieleer is slechts van toepassing op contracten afgesloten vanaf 2023), maar in de huidige situatie is het perfect legitiem om je klanten te vragen de inspanning te verdelen. Je kan daarvoor gebruik maken van deze voorbeeldbrief. Passages in het geel kan je zelf schrappen of aanpassen.

Zelfkook

De huurprijs in zelfkook is een stuk stabieler en voorspelbaarder, omdat voeding er geen deel van uitmaakt, evenmin als (in de meeste gevallen) energie en personeelskosten. Daarom raden we ook af om in zelfkook prijsaanpassingen door te voeren in bestaande contracten. Bij nieuwe contracten is het uiteraard wel aangeraden om de inflatie in het oog te houden, zeker voor boekingen enkele zomers vooruit.

Momenteel is energie voor de groepen een grote kost geworden. Als energie (en water) apart wordt aangerekend, moet dit zoveel mogelijk de reële prijs benaderen. De wetgeving verbiedt expliciet dat energie met winst wordt doorverkocht. Probeer dus zo goed mogelijk in te schatten wat de prijs is van gas, stookolie, elektriciteit, water enz. 

Met een vast contract is dit uiteraard eenvoudiger dan met een variabel contract. Maar ook in dat laatste geval kan je de werkelijke kost zo goed mogelijk simuleren. Vraag eventueel een tussentijdse afrekening op bij je energieleverancier.

Zorg er ook voor dat de huidige eenheidsprijzen voor energie en water vermeld worden op kampas.be en/of je eigen website. Belangrijk is uiteraard dat je goed aangeeft dat deze prijzen indicatief zijn en op elk moment kunnen aangepast worden aan de reële kostprijs.

Daarnaast dragen groepen natuurlijk zelf een verantwoordelijkheid. Als ze niet kwistig omgaan met energie, heeft dit een onmiddellijke weerslag op hun factuur. Is je gebouw goed geïsoleerd, is dit uiteraard een troef die je in deze tijden kan uitspelen.

Geen aparte tellers in zelfkook? Dan kan je ofwel de energieprijs integreren in de totale huurprijs, ofwel werken met een forfait voor energie, bovenop de huurprijs. Dat laatste verdient de voorkeur, want dan heb je wel nog de mogelijkheid om je forfait te updaten conform de huidige energieprijzen.

Dialoog

Zoals steeds, is communicatie met je klanten van groot belang. Er is in veel gevallen geen andere keuze dan de prijzen mee laten evolueren met de gestegen levensduurte, maar leg goed uit aan de groepen waarom dit noodzakelijk is. 

Iedereen verdient vakantie

Toeristische aanbieders en sociale organisaties engageren zich samen met Toerisme Vlaanderen in het partnernetwerk ‘iedereen verdient vakantie’ (IVV), zodat mensen met een beperkt budget op vakantie of daguitstap kunnen. Lees hier meer over IVV.